استفاده از تحلیل شبکه‏های اجتماعی در طراحی و پیاده سازی سیستم مدیریت دانش

دانش به عنوان منبعی استراتژیک و کلیدی برای سازمانها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از اینرو امروزه برای استفاده صحیح از این منبع پر ارزش، موضوع مدیریت دانش در دستور کار سازمانهای پیشرو قرار گرفته است. بدون استفاده از قابلیت‏های سیستم‏های مدیریت دانش، مدیریت موثر دانش به سختی ممکن می شود و برای استفاده موثر از این سیستم‏ها، شناخت نیازهای سازمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. از سوی دیگر، از آنجا که به طور معمول بودجه سازمان‏ها محدود و خرید و پیاده سازی این سیستم‏ها نیازمند سرمایه گذاری زیادی است، اولویت بندی نیازهای سازمان نیز اهمیت می یابد. تحقیق حاضر چگونگی استفاده از رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی برای استخراج نیازهای سیستم‏ مدیریت دانش را نشان می دهد. به منظور تحقق این هدف، از طریق مطالعه و مرور پیشینه پژوهش، مدیریت دانش، سیستم‏های مدیریت دانش و نقش شبکه‏های اجتماعی در مدیریت دانش شناخته، و سپس ابزار تحقیق براساس این مطالعات طراحی و اعتبارسنجی شد. پس از آن با تکمیل 53 پرسشنامه در یک سازمان تحقیقاتی و تحلیل داده‏ها با استفاده از روشهای آماری و همچنین تحلیل شبکه اجتماعی (با نرم‏افزار ucinet) رویه‏ای برای شناسایی نیازهای کاربران تدوین گردید. نتایج این تحقیق در بخش تحلیل داده‏ها نشان می‏دهد میزان اعتماد کارکنان به یکدیگر که نقش مهمی در ایجاد همکاری و تبادل دانش دارد، در سازمان مورد بررسی وضعیت نسبتاً خوبی دارد. توجه به پاداش، یک عامل انگیزشی مهم در مدیریت دانش می‏باشد. از نظر بسیاری از پرسنل تحصیلات نقش مهمی برای یادگیری روش انجام کار در این سازمان دارد، و به علاوه از آنجا که کارکنان معتقدند به دانش کافی برای انجام کارهایشان در محیط کار دسترسی ندارند، نیاز به جذب افراد متخصص خارج از سازمان احساس می‏شود. بر پایه تحلیل‏های انجام شده به این یافته رسیده شد که ویژگیهای مخزنی از انواع دانش، امکان گروه بندی دانش، مکانیزمهایی برای جستجو و بازیابی، و قابلیت فرادانش در سیستم مدیریت دانش سازمان مذکور از اولویت بالایی برخوردار است. همچنین فراهم کردن مکانیزمهایی برای شناسایی «چه کسی چه چیزی را می‏داند» و کانال ارتباطی مستقیم میان اعضای سازمان از اهمیت کمی برخوردار است. فراهم آوردن قابلیت تعامل و به اشتراک‏گذاری دانش ما بین افراد، و در دسترس قراردادن کانالی برای ورود دانش بیرون از سازمان اهمیت متوسط دارند.